Complexe ontwikkelingsstoornissen is een begrip dat heel wat ladingen dekt. Kinderen binnen deze groep kampen met problemen op meerdere ontwikkelingsgebieden. Door de combinatie van verschillende problematieken hebben zij nood aan een multidisciplinaire aanpak om hun ontwikkeling te stimuleren.
Ouders, leerkrachten, CLB-medewerkers merken vaak schoolse moeilijkheden op, maar kunnen dit niet alleen verklaren vanuit beperktere cognitieve mogelijkheden, vanuit anderstaligheid of vanuit een leerstoornis. De problemen die opgemerkt worden in het dagelijkse leven thuis, in de vrije tijd en op school kunnen verklaard worden vanuit een combinatie van onderliggende (primaire) ontwikkelingsstoornissen.
Mogelijke problematieken zijn:
De stoornissen komen samen voor en kunnen zorgen voor problemen op vlak van:
Kinderen kunnen op verschillende manieren problemen ervaren op vlak van motoriek. Het aanleren van dagdagelijkse activiteiten loopt daardoor niet vanzelfsprekend.
Sommige kinderen hebben problemen op vlak van grove motoriek en hebben moeite met het aanleren van lopen, springen, fietsen, trappen nemen,...
Andere kinderen hebben dan meer moeite met hun fijne motoriek en ervaren problemen bij het aan- en uitkleden, bij het dichtritsen van de jas, bij het eten met mes en vork, bij het knippen, bij het schrijven,...
Nog andere kinderen hebben weinig lichaamsbesef of vinden het heel moeilijk zich te oriënteren in een gekende plaats. Ze hebben moeite met het correct toepassen van links-rechts of ze weten niet steeds op welk moment in de dag een activiteit plaats vindt,...
Kinderen met DCD (Developmental Coordination Disorder) slagen er moeilijker in om motorische taken te automatiseren. Het aanleren van nieuwe bewegingen, van motorische activiteiten verloopt stroef. Dit 'onhandig zijn' kan een negatieve invloed hebben op het zelfbeeld van het kind en bemoeilijkt soms de sociale relaties met leeftijdsgenootjes.
We spreken van een vertraagde taalontwikkeling (VTO) wanneer het taalniveau van het kind niet overeen stemt met de werkelijke leeftijd van het kind. Intensieve logopedische therapie kan ervoor zorgen dat deze kloof weggewerkt wordt.
Wanneer we merken dat het taalprobleem hardnekkig is en therapie de kloof niet kan wegwerken is er misschien sprake van een taalontwikkelingsstoornis.
Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een aangeboren en hardnekkige stoornis in het verwerven van de mondelinge taal. De problemen die het kind ervaart zijn niet te verklaren door een gehoorsprobleem, een verstandelijke beperking, een gebrekkig taalaanbod of door emotionele problemen. Kinderen met een TOS verwerven spraak en taal moeizaam in hun moedertaal (en uiteraard ook in een tweede taal). Ontwikkelingsdysfasie (OD) vormt een subgroep binnen TOS.
Kinderen met OD ervaren problemen met het vormen van spraakklanken, woorden en zinnen, met het begrijpen van langere zinnen en complexe verhalen. Ze hebben soms moeite met het vinden van woorden of verspreken zich. Deze kinderen begrijpen vaak meer dan ze zelf spontaan kunnen verwoorden. Een eenvoudig gesprek voeren is hierdoor niet gemakkelijk.
Een TOS/OD kan nooit volledig opgelost worden door intensieve taaltherapie. Binnen de therapie zal er ook gewerkt worden rond het aanleren van strategieën om (het plezier in) communicatie en de communicatieve zelfredzaamheid te stimuleren en zal er aandacht besteed worden aan het emotioneel welbevinden van het kind.
Een kind heeft leerproblemen als het moeilijkheden heeft om schoolse vaardigheden zoals lezen, spellen en rekenen aan te leren. Er kunnen verschillende oorzaken zijn die verklaren waarom een kind leerproblemen heeft:
Wanneer de leerproblemen niet te verklaren zijn door deze factoren en wanneer intensieve therapie onvoldoende helpt, is er misschien sprake van een leerstoonis zoals dyslexie, dyscalculie of dysorthografie.
Een leerstoornis is zeer hardnekkig, heeft invloed op verschillende (leer)activiteiten en gaat niet over. Je kan er wel goed mee leren omgaan door gebruik te maken van remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen.
